Paul Erdös, 20. yüzyılın en verimli matematikçilerinden biridir. 1913 yılında Macaristan’da doğan Erdös, matematik alanında 1.500’den fazla makale yazmıştır. Erdös, matematik dünyasında “gezgin matematikçi” olarak tanınır ve herhangi bir üniversite ya da kurumda çalışmadan önce dünyayı gezerek birçok matematikçi ile çalışmıştır. Erdös, özellikle graf teorisi, kombinatorik ve sayı teorisi alanlarında yaptığı çalışmalarla tanınır. Dünya genelindeki matematikçilerle sürekli iletişim halindeydi ve birçok matematikçiye ilham verdi. Erdös, 1996 yılında hayatını kaybetmeden önce matematik dünyasındaki en verimli matematikçi olarak kabul ediliyordu.
Paul Erdös: Hayatı ve Başarıları
Paul Erdös, Matematik alanında önemli çalışmalar yapmış Macar bir matematikçidir. 26 Mart 1913 tarihinde Budapeşte’de doğmuştur. Erdös, Musevi bir ailenin çocuğudur ve matematiğe olan yeteneği çocuk yaşlarında fark edilmiştir. Arkadaşları tarafından matematik dâhisi olarak ilan edilmiştir.
Hayatı boyunca tamamen matematiğe odaklanmış, yaklaşık 1475 makale yazmıştır. Boş zamanlarında dostlarına ev sahipliği yapmak yerine onların evlerini ziyaret etmeyi tercih etmiştir. Hiç evlenmemiştir ve sürekli bir iş sahibi olmamıştır.
Erdös’ün kendine has ifadeleri vardır. Her bir çocuk için “epsilon” kelimesini kullanırken, dostları kapısını çaldığında çalışmaya hazır olduğunu ifade etmek için “beynim açık” kelimesini kullanırdı. Erdös, 20 Eylül 1996 tarihinde hayatını kaybetmiştir.
Erdös Sayısı Nedir?
Erdös, hayatı boyunca yaklaşık 1500 matematiksel makaleye imza atmıştır. Meslektaşları ile çoğunlukla birlikte çalışmış ve matematiksel işbirliğini bir sosyal aktivite haline getirmiştir. Arkadaşları tarafından mizahi bir saygı ifadesi olarak “Erdös Sayısı” ortaya atılmıştır. Erdös sayısı, Paul Erdös’ün kendisi için 0 iken, Paul Erdös ile doğrudan çalışan kişiler için “1” olarak belirlenmiştir. 1 sayısı ile nitelendirilen kişilerin beraber çalıştıkları isimler ise “2” sayısını almaktadır.
Erdös’ün Başarıları
Erdös, matematik tarihinde oldukça verimli makale çalışmaları ortaya koymuştur. 1949 yılında matematikçi Atle Selberg ile verilen herhangi bir pozitiften küçük veya eşit asal sayıların sayısının yaklaşık değerini veren ‘asal sayı teoremi’ni kanıtlamıştır. Bu çalışma ve asal sayı teorisindeki diğer keşifler için 1951 yılında Frank Nelson Cole Prize for Number Theory Ödülü’ne layık görülmüştür.
Erdös-Mordell Eşitsizliği de Erdös’ün önemli çalışmalarından biridir. İlk eşitsizlik 1935 yılında Mathematical Monthly dergisinde yayınlanmış, 1937 yılında ise Mordell tarafından geliştirilmiştir. Bu sebeple bu çalışmanın adı günümüzde ‘Erdös-Mordell Eşitsizliği’ olarak bilinmektedir.
Erdös’ün Ödülleri
- Guggenheim ABD & Kanada Doğa Bilimleri Bursu (1945)
- Frank Nelson Cole Prize for Number Theory (1951)
- Kossuth Prize (1958)
- Wolf Matematik Ödülü (1983)
Erdös’ün Sözleri
- “Matematikçi, kahveyi teoreme dönüştürmeye yarayan bir makinedir.”
- “Problemlerin değeri, çözülmeye çalışıldığında verdikleri zorluktan anlaşılır.”