Hasta hakları ve mahremiyet kavramı, hastaların tıbbi işlemler sırasında özel yaşam alanlarına saygı duyulmasını ve istenmeyen müdahalelerden korunmasını sağlayan önemli bir kavramdır. Bu kavram, sağlık hizmetleri sunan tüm taraflar için önemlidir ve sağlık hizmeti alacak kişilerin haklarını korumak için yasal olarak da korunmaktadır. Bu nedenle, hasta hakları ve mahremiyeti konusunda bilgi sahibi olmak, herkes için hayati bir öneme sahiptir. Bu konuda daha detaylı bilgi edinmek için uzmanlardan yardım alabilirsiniz.
Mahremiyet Nedir ve Neden Önemlidir?
Mahremiyet, gizlilik ya da gizli olması gereken durum için kullanılan bir terimdir. Hasta haklarında mahremiyet kavramı ise; Hastanın hastalığı, tetkik incelemeleri, tahlil sonuçları, tedavisi ile ilgili bilgiler gibi kişiye özel bilgiler hasta dışında kimse ile paylaşılmamalıdır. 1981 yılında Lizbon Bildirgesinin 4. Maddesinde resmen yayınlanmış olan mahremiyetle ilgili bu konu (Hasta, hekimden tüm tıbbi ve özel hayatına ilişkin bilgilerin gizliliğine saygı duyulmasını bekleme hakkına sahiptir) denilmiştir.
Hasta mahremiyeti ile ilgili ihlaller maalesef en çok ameliyathanelerde, doğumhanelerde, yoğun bakım ünitelerinde görülmektedir. Hasta doktor gizliliği (Madde 23) Sağlık hizmetinin verilmesi nedeni ile ilgili edinilen bilgiler, kanun ile müsaade edilen haller dışında, hiçbir şekilde açıklanamaz. Hastaya zarar verme ihtimali olan bilginin ifşa edilmesi, personelin ve diğer kimselerin hukuki ve cezai sorumluluğunu da gerektirir. Sır saklama yükümlülüğü önemlidir. Hasta vefat etse dahi hekimin sır tutma yükümlülüğü devam etmektedir.
Hasta Hakları ve Mahremiyeti
Herkesin hakları anayasa tarafından koruma altındadır. Hasta hakları da bireysel haklar dışında hastaya özel haklardır. Hasta hakları şöyledir:
- Refakatçi bulundurma hakkı
- Reddetme hakkı
- Bilgi isteme hakkı
- Onaylama hakkı
- Hizmetlerden yararlanma hakkı
- Bilgiyi gizli tutma hakkı
- Ziyaret hakkı
- Kayıtları inceleme hakkı
Hasta mahremiyeti son derece önemli olduğundan, yasa çerçevesinde güvenceye alarak hasta hakları korunmaktadır. Hatta bazı durumlarda hastanın kendisinin bile bilmediği sırlarına erişilse de hasta haklarında mahremiyet konusunda itina edilmesi şarttır. Hastaya göre değişen müdahaleler mahremiyetine saygı duyularak yapılmalıdır. Dünya Hekimler Birliğinin 1981 yılında düzenlediği Hasta hakları bildirgesinin Gizlilik hakkı başlıklı 8. Maddesinin a) bendine göre; (Hastanın sağlık durumu, tıbbi durumu, tanısı, prognozu (öngörüsü) ve tedavisi, kişiye ait diğer tüm bilgileri ölümünden sonra bile gizli tutulmalıdır) ifadesi yer almaktadır.
Hukuki Olarak Hastanın Mahremiyet Hakları
- Hasta ile ilgili sağlık ve tıbbi durumu konusundaki değerlendirmelerin gizlilik içinde yürütülmesi.
- Tanı, teşhis ve tedavinin yani muayenesinin gizli olması.
- Tıbbi sakınca olmaması durumunda yanında bir yakınının bulunması (refakatçisinin olması).
- Birinci derece yakını olmayan kişilerin muayene esnasında odada bulunmaması.
Bu gibi durumlarda mahremiyetinizi koruyabilirsiniz. Ölüm gibi olaylarda da mahremiyet korunmak zorundadır.
Umarım yazımızı faydalı ve bilgilendirici bulmuşsunuzdur. Beğendiyseniz, teşekkür olarak sizden yazımızı paylaşmanızı ve daha çok kişiye ulaşmasında yardımcı olmanızı rica ediyoruz.